Kulturno-informativni centar „Kisač“ je osnovan 1964. godine, ali rad ustanove u periodu od 1982-1987. godine je obustavljen. U tom razdoblju u Kisaču je bilo aktivno Kulturno-umetničko društvo „Vladimir Mičatek“. Na inicijativu rukovodstva KUD „Vladimir Mičatek“ Skupština opština Detelinara je 24. decembra 1987. godine donela odluku o obnavljanju Kulturno-informativnog centra „Kisač“, imenovanju Upravnog i Nadzornog odbora, kao i direktora ove ustanove. Naziv Ustanove za kulturu, informisanje i obrazovanje Kulturno-informativni centar „Kisač“ na osnovu Rešenja o promeni naziva od dana 28.08.2015. godine sada glasi: Ustanova za kulturu i obrazovanje Kulturni centar „Kisač“.
U okviru Ustanove aktivne su sledeće sekcije, koje okupljaju oko 200 amatera, raznih uzrasta (od predškolaca do penzionera).
U oblasti folklornog stvaralaštva postoji četiri ansambala:
• Dečiji folklorni ansambl DFA Krvočik, koji je počeo sa radom 1991. godine. Najmlađa folklorna grupa okuplja decu uzrasta od 3 do 6 godina, koja postepeno kroz igru stiču osnovno znanje iz oblasti muzičkog i plesnog stvaralaštva. Umetnički rukovodioci su Anastazia Galamboš i Martin Makovnjik.
• Dečiji folklorni ansambl Slniečko je osnovan 1991. godine. Članovi ovog ansambla su deca uzrasta od 7 do 10 godina, a njihove aktivnosti sadrže obrađivanje i izvođenje koreografija prilagođenih njihovom uzrastu. Umetnički rukovodioci su Anastazia Galamboš i Martin Makovnjik.
• Dečiji folklorni ansambl Vienok osnovan 1982. godine i broji oko 50 članova uzrasta od 11 do 15 godina. Bogat repertoar sačinjavaju brojne dečije igre i stilizovane slovačke koreografije. Ova grupa je takozvana pripremna grupa iz koje izlaze kvalitetni igrači spremni da se pridruže igračima izvođačke grupe. Umetnički rukovodilac je Lidija Francisti.
• Folklorni ansambl Vreteno postoji od 1973. godine i broji oko 40 aktivnih članova učenika srednjih škola i studenata. Bogatim repertoarom izvornih i stilizovanih slovačkih igara čuvaju od zaborava narodne običaje i tradiciju svojih predaka i kulturu Slovaka predstavljaju na svim smotrama, festivalima i raznim manifestacijama. U 2023. godini obeležio je 50 godina postojanja. Umetnički rukovodilac je Lidija Francisti.
U oblasti muzičkog stvaralaštva:
• Dečija pevačka grupa je najmlađa pevačka grupa što se tiče uzrasta, ali i osnivanja - 1997. godine.
• Devojačka pevačka grupa je osnovana 1959. godine, a već 1960. godine snima prve slovačke narodne pesme u studiju Radio Novi Sad. Rukovodilac je Ondrej Maglovski.
• Ženska i Muška pevačka grupa čiji je rukovodilac Ondrej Maglovski, 2020. godine je obeležila 60. godina postojanja.
• Repertoar svih pevačkih grupa, ali i solo pevača su slovačke izvorne, narodne pesme, ali i pesme ostalih naroda koji žive u Vojvodini.
• Korepetitor svih pevačkih grupa je Ondrej Maglovski.
Pozorišno stvaralaštvo:
Pozorišni amaterizam u Kisaču ima duboku i jaku tradiciju. Iscrpna istraživanja govore da je prvu pozorišnu predstavu o kojoj ima pismenih tragova režirao učitelj Jan Mičatek 1881. godine. Intenzivnija aktivnost u ovoj oblasti (na osnovu publikovanih istraživanja profesora Mihala Filipa) vezana je za 1905. godinu. U početku je pozorišna predstava bila deo zabavnih programa, kasnije su rađeni kraći komadi, monolozi ili jednočinke, a danas posle više od veka pozorišnog amaterizma u Kisaču postoje:
• Pozorišna radionica okuplja najmlađe članove amaterskog pozorišta, koji se angažovanjem u radionici upoznaju sa književnim i pozorišnim stvaralaštvom, u saradnji sa predškolskom ustanovom i osnovnom školom pripremaju se za recitatorska takmičenja, javne nastupe (konferansijeri kulturnih programa...)
• Dečija i omladinska scena, najmlađi glumci amateri, osnovnoškolskog i srednjoškolskog uzrasta
• Drama, iako je povremeno prekidan kontinuitet ove scene, od 1990. godine uspešno sarađuju sa brojnim rediteljima kako amaterima, tako profesionalcima, učestvuju na pozorišnim smotrama i festivalima u Srbiji i Slovačkoj republici i postižu zapažene uspehe.
Amatersko pozorište Kulturnog centra Kisač sa predstavom ,,Zaveje“ (,,Smetovi“) je u 2024. godine osvojilo prvo mesto na 60. Festivalu amaterskih pozorišnih društava Vojvodine i 65. Republičkom festivalu amaterskih pozorišta Srbije.
Ustanova za kulturu i obrazovanje Kulturni centar „Kisač“ ima u stalnom radnom odnosu četvoro zaposlenih:
1. direktor
2. tehnički sekretar
3. organizator kulturnih aktivnosti
4. pomoćni radnik
NAJZNAČAJNIJE MANIFESTACIJE koje KC „Kisač“ organizuje su:
- Dečiji folklorni festival „Zlata brana“ - festival slovačke nacionalne manjine i okuplja oko 1.300 učesnika-dece (od predškolske ustanove do 15 godina) iz cele Vojvodine i gostujuće ansamble iz Hrvatske, Mađarske i Slovačke republike
- Festival slovačkih tradicija i narodnih nošnji u Srbiji
- Pozorišni festival „Zuzana Kardelis“ – na festivalu učestvuju pozorišni ansambli sa predstavama u kojima je obrađena tema žena
- Kisačski spevnik – takmičenje pevača u izvornim slovačkim pesmama
- Novogodišnja estrada – godišnji koncert svih ansambala svih sekcija KC „Kisač“
KC „Kisač“ organizuje kulturno-umetničke programe, pozorišne predstave, izložbe, književne večeri...
U okviru zgrade KC „Kisač“ postoje:
- velika sala za scenske projekte
- galerija (letnja sala)
- 2 prostorije za probe (folklorna i pozorišna)
Cilj Kulturnog centra „Kisač“ je prevashodno očuvanje jezika, tradicije i običaja Slovaka u Kisaču-Vojvodini, ali i saradnja, razmena iskustva u oblasti kulture sa svim ustanovama kulture, ansamblima, kako u Srbiji tako i u inostranstvu. Kvalitetan i kontinuiran rad svih ansambala, koji ovu Ustanovu, Kisač, Grad Novi Sad, ali i Srbiju predstavljaju na smotrama, festivalima, takmičenjima i manifestacijama kod nas i u inostranstvu.
kontakt telefoni:
direktor ustanove Pavel Surovi
broj telefona u kancelariji KC 021/827-642